De Amerikaanse gitarist David Grubbs behoort tot het type musici dat niet op één stijl is vast te pinnen. De afgelopen decennia was hij zo ongeveer actief in alle muzikale stromingen, van punk en rock, tot folk, experimentele elektronica en free-jazz en werkte hij samen met zulke uiteenlopende musici als Will Oldham, Royal Trux, Dirty Three, Matmos, Richard Buckner, Tony Conrad, Pauline Oliveros en Arnold Dreyblatt. Daarnaast kennen we Grubbs als wetenschapper, hij is momenteel professor aan de City University of New York. In deze recensie tonen we slechts twee uitingen van die veelzijdigheid. ‘Figth or Flight Simulator’ en ‘A Tap on the Shoulder’ maakte hij samen met mede gitarist Ryley Walker, terwijl we hem in The Underflow horen met Mats Gustafsson en Rob Mazurek.
Grubbs en Walker samen betekent experimentele folk, verstilde fingerpicking, maar ook lang uitgesponnen drones, de grens naar postrock overstekend. Het nog geen half uur durende ‘Fight or Flight Simulator’ werd uitgebracht door het eigen label van het Londense Cafe Oto, Otoroku en bevat een prachtige en zeer enerverende registratie van een concert dat deze twee fantastische gitaristen gaven in juni 2019. Zich bewegend tussen intimiteit en regelrechte onweersbuien. Het album vormt zo, met deze coherente set, een prima introductie op het werk van deze heren.
‘A Tap on the Shoulder’ dat bij Walkers eigen Husky Pants Records verscheen vormt een mooie verdieping. Het is een echt luisteralbum geworden waarin soms de introspectie overheerst, bijvoorbeeld in de eerste twee stukken, het titelstuk en ‘Accepting Most Plans’, waarin we Grubbs overigens op piano horen en het laatste stuk ‘The Madman from Massachusetts in an Empty Bar’, maar waarin vaker het experiment de boventoon voert en het gitaarspel wordt aangevuld met een zeer breed gamma aan speciale effecten, bijvoorbeeld in het vrij lange en zeer experimentele ‘Uglification’. Recht doend aan de titel creëert het duo hier met veel feedback een overweldigend, maar zeer aansprekend noise landschap. Maar ook ‘Pump Fake on the Death Rattle’ valt op, of we in een computerspel zijn beland.
‘Instant Opaque Evening’ van The Underflow, uitgebracht op Grubbs’ eigen Blue Chopsticks is natuurlijk een totaal ander album. U kent saxofonist Gustafsson en trompettist Mazurek en weet dus wat u ongeveer kunt verwachten. In het titelstuk, waar dit dubbelalbum mee opent, horen we de twee in opperste harmonie, begeleid door spaarzame aanslagen van Grubbs tot het experiment het overneemt in de vorm van creatieve luchtverplaatsingen. Het spel van Grubbs wordt verderop een drone-achtig ritmisch patroon, omgeven door de klankwolken van de blazers. De klanken verdichten zich tot een zeer overtuigende combinatie van noise en free-jazz. In ‘Planks’ horen we Mazurek allereerst op een houten fluit, in een zeer experimentele, maar ook wonderlijk ingetogen bijdrage en verderop in een bijzonder delicate trompetsolo. Grubbs is ook zanger, een kant van deze musicus die tot nu toe niet aan bod kwam. In ‘An Optimist Declines’ horen we dit talent, zichzelf begeleidend met sterk vervormd gitaarspel, terwijl we op de achtergrond Gustafsson horen op baritonsax, ‘Gethsemani Night’ en ‘Cooler Side of the Pillow’ verderop zijn andere voorbeelden. Dat het nog extremer kan, bewijst het vrij lange ‘Self-Portrait as Interference Pattern’, al bevat dit stuk ook een prachtige lang uitgesponnen klankwolk. En nooit geweten dat je met een gitaar beierende kerkklokken kon imiteren. Het zich bewegen tussen extremen is een constante op dit album. ‘Not at My Funeral’ bestaat bijvoorbeeld vrijwel geheel uit versterkte ademhaling en is daarmee het meest ingetogen stuk van het album. De blazers zijn op hun best in ‘Sound of a Wet Leather Ball’, hun klanken prachtig vermengd met echo’s. Bijzonder aan dit stuk is ook de invloed van folk, in de vorm van een strak ritmisch patroon en Mazurek op de houten fluit. ‘Purple Laquer Portal’ dat een groot gedeelte van de vierde LP kant vult is een ander mooi voorbeeld van deze combinatie van verschillende muzikale werelden. Na een rustig begin wanen we ons al snel in een fabriekshal.
Beluister stukken van ‘A Tap on the Shoulder’ en ‘Instant Opaque Evening’ op Bandcamp. De albums zijn daar ook te koop.
