Op onze muzikale reis besteden we vandaag en morgen aandacht aan twee Finse componisten: Antti Auvinen en Kalevi Aho. We beginnen met Auvinen van wie Ondine een Cd uitbracht met een drietal werken voor orkest, ‘Junker Twist, ‘Himmel Punk’ en ‘Turbo Aria’. Alle drie uitgevoerd door het Finnish Radio Symphony Orchestra, onder leiding van Hannu Lintu.
Auvinen, geboren in 1974, groeide op met de gitaar, ging het instrument studeren aan het Jyväskylä conservatorium en raakte daar verslingerd aan het componeren. Hij trok aansluitend naar Praag en Amsterdam. Dat laatste denken we terug te horen in ‘Junker Twist’, dat wel wat weg heeft van het werk van Louis Andriessen, die gaf weliswaar les in Den Haag en niet in Amsterdam, maar is natuurlijk voor de muziek van ons land dusdanig van invloed dat iedere componist die hier komt studeren daar wel wat van mee krijgt. Dit stuk heeft in ieder geval dezelfde dynamiek en spanning die een deel van Andriessens werk kenmerkt. Overigens deelt hij met de vroege Andriessen ook zeker de maatschappelijke betrokkenheid, de titel duidt op de onderklasse die wereldwijd zich steeds meer in de steek gelaten voelt en dientengevolge zich door populisme aangetrokken voelt.
Qua klankbehandeling lijken ‘Junker Twist’ en ‘Himmel Punk, de één stammend uit 2015, de ander uit 2016, op elkaar. Wat daarbij opvalt is dat je de muziek van Auvinen zou kunnen omschrijven als georganiseerde chaos, met alle tegenstellingen die dit oproept. Iets overigens dat een zeldzame spanning oproept. Wat daar zeker aan bijdraagt is de ongewone wijze waarop de musici van dit fantastische orkest hun instrumenten inzetten, vaak op nogal onorthodoxe wijze. ‘Turbo Aria’ schreef Auvinen na een bezoek aan het Middellandse zeegebied en is te zien als zijn antwoord op de alsmaar voortwoekerende vluchtelingencrisis. Naast het orkest horen we hier een keyboard met voorgeprogrammeerde samples. Samples van de Finse sopranen Alma Fohnström, Aino Ackté en Maikki Järnefelt. Allen opnames van ongeveer een eeuw oud, inclusief alle mechanische ongemakken die aan deze oude platen kleven. Middels die opnames gaat Auvinen naar een tijd dat de situatie in Finland niet veel beter was dan in de landen waar de vluchtelingen nu vandaan komen. Een boeiend stuk, niet in het minst omdat Auvinen met deze ware klankrijkdom de chaos en de wreedheid krachtig verklankt.