Nog een keer twee nieuwe albums van gitaristen die zeer recent een duo album uitbrachten. Frank Crijns blies BLAST weer nieuw leven in, een collectief van wisselende samenstelling. Op ‘Vortographs’, verschenen bij ReR Megacorp, verzamelde hij opnames die hij de afgelopen vier jaar maakte met multi-instrumentalist Dirk Bruinsma. Verder aandacht voor gitarist Chris Schlarb die met drummer Chad Taylor voor zijn eigen Big Ego Records, in samenwerking met Astral Spirits, de LP ‘Time No Changes’ uitbracht.
Frank Crijns is geen nieuwkomer op deze blog. We besteedden reeds eerder aandacht aan zijn grote mate van diversiteit. Zo bracht hij een aantal jaren terug een album uit met zijn hedendaags gecomponeerde werk, ‘[B] One’, kwam hier in 2017 zijn metalvehicle Betonfraktion voorbij en besteedden we een jaar later aandacht, met het verschijnen van ‘Shade of Impulse’, aan zijn elektronische muziek. In die laatste recensie noemde ik Crijns, gezien die enorme veelzijdigheid, de John Zorn van de lage landen. Zijn free-jazz band BLAST, die Crijns oprichtte in 1989, kwam hier nog niet eerder aan bod, met als enige reden dat het al even geleden is dat het laatste album verscheen. Maar nu hebben we dus het energieke ‘Vortographs’ dat zeker onder de free-jazz te scharen is, al blijft Crijns met zijn gitaarspel altijd ook flirten met de rock. Bandnaam en albumtitel vormen hier overigens een eenheid: het vorticisme is namelijk een kunststroming uit de jaren ’10 en ’20 van de vorige eeuw toen het wemelde van de nieuwlichters. Zoals vrijwel al die bewegingen gaven ook zij een tijdschrift uit dat de naam ‘Blast’ droeg en de hoes van het album, vormgegeven door Bruinsma en Marit Shalem, draagt duidelijk nog de sporen van deze kunststroming, die overeenkomsten vertoonde met het kubisme en het futurisme. Maar ook de muziek past erbij met zijn duidelijk ritmsiche, wat hoekige structuur en de grote mate van complexiteit. Dat we hier met een duo van doen hebben, is bijna niet te geloven.
Chris Schlarb is componist, met name van filmmuziek, gitarist, producer en labelbaas van Big Ego. Een druk bezet man dus, geen wonder dat zijn laatste album verscheen in 2015. Maar ook van deze gitarist, die ik overigens nog niet kende, dus nieuw werk. ‘Time no Changes’ is de weerslag van een improvisatie met drummer Chad Taylor, die ook de mbira bespeelt, terwijl we Schlarb op de akoestische gitaar horen, de twaalf-snarige gitaar, de moog synthesizer en het Hammond orgel. Over de rol van de musici in de improvisatie maakt Schlarb, afgedrukt op de hoes van de LP, een paar interessante opmerkingen: “They listen. They absorb. And they respond. Music – espicially improvised music – is an exchange between the players, a given-andtake. It’s a gradually unfolding conversation that, at its best, reveals a hidden layer. Or maybe a whole hidden universe”. Muzikaal is dit verder een totaal ander album dan ‘Vortographs’. Allereerst is Schlarbs stijl heel anders dan die van Crijns. Waar die laatste refereert aan de rock, refereert de stijl van Schlarb meer aan klassiek en folk. Het komt mooi tot uiting in het uit twee delen bestaande titelstuk waarin we Taylor sterk ritmisch horen op zowel de drums als de mbira. Dat ritme, vaak met tribale elementen, blijkt overigens een constante, zeer bijzonder is bijvoorbeeld ook het sterk repetitieve ‘Creedmoor’ en vormt een prima voedingsbodem voor Schlarbs meeslepende spel op dit zeer verhalende album.
