De Belgische jazz staat in volle bloei, dat merkten we reeds eerder op. En dat ondanks het feit dat ook daar de musici natuurlijk zwaar zijn getroffen ten gevolge van alle beperkingen. Cd’s worden er gelukkig nog wel gemaakt, bijvoorbeeld door het onvolprezen El Negocito, dat eigenzinnige label uit Gent. In de afgelopen maanden verschenen er albums van het pianotrio Orange Moon; van het kwartet van drummer Raf Vertessen, LOI en onder de titel ‘Square Talks’ de weerslag van een prachtig concert dat het Paul van Gysegem Quintet gaf bij het helaas al meer dan een jaar geleden terziene gegane JazzCase in Neerpelt, iets dat nu eens niet werd veroozaakt door Covid-19 maar door het niet langer toekennen van subsidie.
Maar laten we beginnen met het titelloze debuut van Orange Moon, ofwel pianist Hendrik Lasure, bassist Manolo Cabras en drummer Mathieu Calleja. Wat direct al opvalt is dat dit trio een neutrale naam draagt en niet die van de pianist, iets wat we bij pianotrio’s nogal eens tegenkomen, verder leverden ook alle drie de leden composities. En dat hoor je terug in de muziek, waarin de rolverdeling zeer gelijkwaardig is. Verder valt op dat het allemaal zeer ingetogen, dromerige stukken zijn. Lesure’s speelt afgewogen, zijn bijdrage nauwkeurig doserend, Cabras vinden we melodieus plukkend aan zijn bas, hij heeft weinig noten nodig om te zingen, zie ‘Andante No2’. Iets dat we ook kunnen zeggen van Calleja, in de meeste gevallen beroert hij zijn trommels nauwelijks, met als mooi voorbeeld ‘Moulin Le Retour’. Muziek dus die uitstekend past bij deze maanden van mistroostigheid, regen, wind en lockdowns. Orange Moon houdt ons overeind.
Raf Vertessen verruilde in 2016 België voor de VS en kwam terecht in Brooklyn, New York. Vandaar dat we op het in de Loft in Keulen opgenomen ‘LOI’ tenorsaxofoniste Anna Webber tegenkomen, trompettist Adam O’Farrill en bassist Nick Dunston. Het titelstuk, ‘LOI’ klinkt direct al prachtig strak maar ook zeer spannend: hier staat iets te gebeuren! Een belofte die na een vrij ingetogen frase, let hier op de bijdrages van de blazers, volledig wordt ingelost. Als het vuurwerk dan los breekt, is het ook niet meer te stuiten. Een patroon dat we ook in ‘#4’ ontwaren, hier na trillende blazerslijnen, waarbij het geluid veel wegheeft van een zwerm insekten. Het gaat over in een schroeiende spanning, bijna stroef slagwerk van Vertessen, gruizig spel van Dunstun en heftige klanken van de blazers. Wat het meest kenmerkende is aan dit album is die strakke wijze waarop Vertessen zijn nummers vormgeeft. Het zit in de groove die deze drummer, samen met Dunston creëert, maar vooral ook in de blazers, die opvallend vaak unisono optrekken. Naast de voorgaande stukken moet in dit verband ook ‘FAKE 3:7’ worden genoemd. Het begin van ‘Layers’ is in feite een klanksculptuur, elektronica wordt hier niet ingezet, maar de klankwereld doet er zeker aan denken. Dan zetten de blazers in met repetitieve patronen, vooral de bijdrage van O’Farrill, met demper valt daarbij, op en loopt het tempo gestaag op.
‘Square Talks’ is een tribuut aan de man die JazzCase mogelijk maakte: Cees van de Ven. Een beter album om die tien jaar te gedenken is moeilijk denkbaar want dit was in alle opzichten een memorabel concert. Ik prijs mijzelf nog altijd gelukkig dat ik erbij kon zijn die avond in september 2019. In de eerste plaats memorabel omdat daar met bassist Paul van Gysegem, trompettist Patrick de Groote en saxofonist Cel Overberghe drie iconische musici op het podium stonden, alle drie gaven ze mede vorm aan de Belgische avant-garde van de late jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. En in de tweede plaats om de wijze van musiceren van dit kwintet, verder bestaand uit pianist Erik Vermeulen en percussionist Marek Patrman en die ik destijds beschreef als: “een taal die gericht is op de schoonheid van de klank, het leggen van verbindingen, het zoeken naar nieuwe wegen in het nu en waarbij het zoeken van de schijnwerpers volledig afwezig is. Egoloze muziek.” Ach, ik ga het allemaal hier niet herhalen, lees het terug, beluister dit album en oordeel vooral zelf.
Delen van de albums zijn te beluisteren via Bandcamp. Ze zijn hier ook te koop of rechtstreeks via El Negocito: