Ondine bracht onlangs liederencycli uit van twee hedendaagse componisten. Het Lapland Chamber Orchestra, onder leiding van John Storgårds nam ‘The Earth, Spring’s Daughter’ op van de Finse componiste Outi Tarkiainen, met een hoofdrol voor mezzo-sopraan Virpi Räisänen en de bas-bariton Gerald Finley wijdde zich samen met het Finnish Radio Symphony Orchestra, onder leiding van Hannu Lintu aan de ‘Songs of Love and Sorrow” van de in 2011 overleden Amerikaanse componist Peter Lieberson.
Maar laten we beginnen met ‘The Earth, Spring’s Daughter’, oftewel ‘Eanan, gida neida’ van Tarkiainen, stammend uit 2014-15. Het gaat hier om een zevendelige cyclus voor mezzo-sopraan en kamerorkest, puttend uit gedichten van verschillende poëten. Inspiratie haalde Tarkiainen, zoals vaker in haar werk, uit de cultuur van Sámi, de oorspronkelijke bewoners van Finland. En ook deze componist staat, net als Liza Lim van wie we gisteren ‘Extinction Events and Dawn Chorus’ bespraken, stil bij klimaatverandering en de invloed die dit heeft op de levenswijze van deze nomaden. Twee vrouwen in een sneeuwstorm, moeder en dochter. Ze baren beiden een kind en mijmeren over hun veranderende leven. Räisänen geeft er vorm aan, half zingend, half pratend. De muziek klinkt meestal verstild, met grote poëtische kracht, iets dat de weinige dramatische momenten des te krachtiger naar voren laat komen.
‘Songs of Love and Sorrow’ schreef Lieberson enige jaren nadat zijn vrouw, de sopraan Loraine Hunt-Lieberson, was overleden aan kanker en hij zelf de ziekte eveneens bleek te hebben. Te midden van alle therapieën en een te verwerken verlies ontstond deze uit vijf liederen bestaande cyclus. Net als zijn ‘Neruda Songs’, waar hij in 2007 de prestigieuze Grawemeyer Award mee won, baseerde hij ook deze cyclus op gedichten van de Chileense dichter Pablo Neruda. Vijf zeer intense liederen, waar de liefde, maar ook het gemis en het verdriet in doorklinken, prachtig gezongen door Finley. Een sfeer die overigens ook op indrukwekkende wijze door het orkest wordt verklankt.
Beide Cd’s bevatten tevens een concert. Van Tarkiainen horen we ‘Saivo’ een concert voor sopraansaxofoon, effecten en orkest, met Jukka Perko als solist van Lieberson ‘The Six Realms’, een concert voor versterkte cello en orkest, met Anssi Karttunen als solist. Het woord ‘Saivo’ komt ook uit het Sámi en betekent heilige plaats. De muziek is van een toepasselijke magische sereniteit, een sfeer die de sopraansax uitstekend kan vertolken. In het celloconcert ‘The Six Realms’ een zeer intens stuk, verwijst Lieberson op zijn beurt naar het Tibetaans Boeddhisme en de leer van de zeven rijken. De cello, een glansrol van Karttunen, gidst ons er doorheen.
Bekijk hier een aantal fragmenten uit ‘The Earth, Spring’s Daughter’en beluister het vierde lied uit ‘Songs of Love and Sorrow’: ‘Sonnet LXIX’:
