Enig pathos kunnen we de Duitse filosoof Peter Sloterdijk niet ontzeggen. Zo blijkt ook uit de Nederlandse vertaling van de eerste twee delen van ‘Der ästhetische Imperativ. Schriften zur Kunst’, onder de titel ‘Licht en Geluid’, verschenen bij Boom Filosofie. Bevattende teksten en lezingen over Kunst en dan met name muziek. Zeer de moeite waard, zeker ook vanwege Sloterdijks prachtige schrijfstijl, al frons je her en der wel even de wenkbrauwen bij al te stellige uitspraken.

Een mooi voorbeeld hiervan is de lezing die Sloterdijk hielt in Hamburg op 3 oktober 2000 en die door vertaler Mark Wildschut de titel ‘Herinnering aan de schone politiek’ meekreeg. Sloterdijk kijkt hier met de nodige nostalgische gevoelens terug op het begin van de negentiende eeuw toen er niet alleen “schone kunst” bestond, maar ook: “schone natuurkunde, schone geneeskunde, schone politiek, ja zelfs schone religie – hoe twijfelachtig en onhoudbaar die hybride vormen ook geweest mogen zijn.” Dan gaat hij als volgt verder in die prachtige stijl, zo kenmerkend voor de man zijn wijze van schrijven: “Al dit gedereguleerde schone is een uitvloeisel van de politiek van de schone ziel, die zich stort op het algemene en het komende, bedwelmd door haar expansionistisch vermogen, door haar lust postulaten  op te stellen en door haar universele exclusiviteit, die de toets van de geschiedenis nog helemaal moest doorstaan.” U mag het hiermee oneens zijn, sterker nog Sloterdijk dwingt ons hier bijna toe. Zeker als we deze lezing verder beschouwen en Sloterdijk bij die groep van filosofen blijkt te horen die vindt dat het er allemaal niet beter op is geworden: “We kennen het einde van de geschiedenis van de cultuur van de burgerij maar al te goed, zij is verzonken, zij heeft zichzelf door hybris onmogelijk gemaakt, zij is door het binnendringen van het reële in de twintigste eeuw vernietigt.”

Het hoofdstuk ‘Waar zijn we als we naar muziek luisteren’ bevalt me dan beter, met name vanwege die charmante indeling van de hedendaagse muziek in vier categorieën, waarbij de eerste twee toekomstgericht zijn, Sloterdijk noemt dit “vooruit horen” en de laatste twee gericht zijn op “terug horen”, het zwelgen in nostalgie:

1. De authentieke moderne muziek. Sloterdijk bedoelt hier de hedendaagse gecomponeerde muziek mee, of zoals hij het zelf definieert: “een praktijk van experts, waarin het nauwelijks om zang en spel in de zin van traditionele naïeve muzikaliteit gaat, maar om de exploratie van klankproductiemiddelen en om compositorische procedés.” 
2. De performancemuziek, die “probeert zich met offensieve middelen een weg te banen naar het publiek”. Ze deelt met de authentieke moderne muziek een zekere agressie, maar onderscheidt zich ervan doordat ze nog vecht om de bijval van het publiek. “Als risicomuziek in actie biedt ze het beste en het ergste wat eigentijdse oren te horen kunnen krijgen, of het nu om vulgair pop-vitalisme à la Prince of om aristocratische free-jazz gaat.” Kortom, Sloterdijk schrijft hier duidelijk over de experimentele elektronica, de hedendaagse jazz en de betere popmuziek, die alle drie veelvuldig op deze blog voorbij komen.
3. Amusementsmuziek, ook “sedatieve muziek” genoemd. “Wie sedatieve muziek opzet, doet dat juist om zich af te stemmen op een klankwereld die geen verrassingen kent, op welk niveau dan ook.” Daar kan ik me wel in vinden. 
4. Functionele muziek. De muziek die in restaurants, warenhuizen, aan de telefoon en wat al niet klinkt. Hier behoeven we verder niet over uit te weiden. 

Verderop stelt hij nog, als antwoord op die vraag waar we zijn als we muziek luisteren: “De plaatsvermelding blijft vaag – het enige zekere is dat men bij het luisteren naar muziek nooit helemaal in de wereld kan zijn. Want horen in muzikale zin betekent altijd al: ofwel naar de wereld toegaan, ofwel haar ontvluchten”. Ik vind deze indeling zonder meer een boeiende, al staat de wat cynische omschrijving van met name de eerste twee categorieën me enigszins tegen. Dit is duidelijk niet Sloterdijks muziek. Ik zou het “ontvluchten” waar hij het hierboven over heeft dan ook liever vervangen door “de wereld in trekken, nieuwe dingen ontdekken”. Iets wat ik iedere dag weer met deze blog probeer te doen.