De (bas)klarinettisten Tobias Klein en Oguz Büyükberber kennen elkaar inmiddels zo’n 15 jaar en treden graag samen op. Ze openden onlangs, samen met percussioniste Rie Watanabe het Basklarinetfestijn in De Ruimte en zijn in december op meerdere locatie te horen met een kwartet waarin we naast deze drie musici Ches Smith op vibrafoon aantreffen. Ten minste als Covid-19 niet wederom roet in het eten gooit. Maar er is ook nog 37FERN, waarin de twee basklarinettisten samenwerken met twee sopranen: Claron McFadden en Kristina Fuchs, een kwartet dat voor het eerst van zich liet horen tijdens het Basklarinetfestijn van 2018 en waarvan onlangs bij Trytone Records de eerste titelloze Cd verscheen.

Het is een bijzonder kwartet, vanwege de samenstelling die bepaald ongewoon te noemen is, maar ook vanwege de muziek die teruggrijpt naar die van Anatolië, waar Büyükberbers wortels liggen. Jazz dus, maar ook muziek die in het verlengde daarvan ligt, zo leert ons dit boeiende album. Want ‘Zeynep Kizi’ en ‘Aci Meleke’ mogen dan traditionele volksliederen zijn, in deze arrangementen van Büyükberber worden het innemende jazzballades, waarin stem en basklarinet verrassend goed samenvallen, elkaar weten te versterken. Het verschil met ‘Trog’, een stuk van Klein, van wie de Anatolische wortels ontbreken, is eigenlijk helemaal zo groot niet, die laatste klinkt hooguit iets experimenteler. Iets, want ook hier overheerst de stemmige interactie tussen deze vier stemmen, mooi, dat repetitieve zangpatroon, ingebed in enigszins duistere klankwolken.

‘Calliste’ en ‘Asparagus’ zijn stukken waar het kwartet in gezamenlijkheid aan werkte. Stukken ook die duidelijk in het moment zijn ontstaan en waarbij de vier musici hun plek zoeken in een spel van aantrekken en afstoten. Bijzonder hoe de klanken van de menselijke stemmen en die van de klarinetten elkaar hier raken en overlappen, soms zodanig dat niet echt duidelijk wordt wie we hier nu precies horen. Tot we in ‘Sils’ belanden en we aan de melodie de signatuur van Büyükberber herkennen. Een ander prachtig voorbeeld van synergie tussen deze vier instrumenten vormt ‘Kale’. En let hier dan met name op de wijze waarop de klanken die Büyükberber voortbrengt op de klarinet samenvallen met de stem van McFadden. Zeer de moeite waard is ook het bijzonder ritmische ‘A Glove Turned Around’. Klein legt hier het ritme op de contrabasklarinet, terwijl Büyükberber op de basklarinet de swingende melodie vormgeeft. Op de achtergrond zorgen de beide sopranen voor een boeiend contrast.

Bekijk hier een fragment van het concert dat 37FERN gaf tijdens het Basklarinetfestijn in 2018: