De Russische stad Krasnojarks, gelegen ten noorden van Mongolië is een plaats die we nu niet direct associëren met een muziekfestival. Onterecht, de stad kent maar liefst twee prestigieuze festivals: Het Trans-Siberian Art Festival en het Asia – Siberia – Europe Festival. Ze komen hier voorbij omdat op beide festivals vorig jaar een stuk van de Duitse componist Enjott Schneider in première ging. Wergo bracht ze onlangs uit op de Cd ‘Krasnoyarsk Counterpoints’.
Schneider is in Duitsland en ver daarbuiten een grote naam. Hij studeerde in Freiburg en was van 1979 tot 2012 professor in muziektheorie en compositie aan de Hochschule für Musik und Theater in München. Naast veel concerten en stukken kamermuziek, schreef hij tot nu toe negen opera’s en de muziek voor zo’n 600 films.
‘Spirits of Siberia’ schreef Schneider voor het Asia – Siberia – Europe Festival van 2019 en trompettist Reinhold Friedrich, die we ook horen op de piccolo trompet en de bugel. Verder bestaat het orkest, onder leiding van Martin Baeza-Rubio, uit strijkers, het Krasnoyarsk Chamber Orchestra en percussie, Siberian Percussion. In de zes delen waar het stuk uit bestaat brengt Schneider een ode aan Siberië, dat enorm uitgestrekte deel van Rusland (het beslaat 77% van het land), zijn natuur en cultuur. Het is een zeer luisterrijk, lyrisch stuk geworden, waarin het feit dat Schneider zeer actief is als filmcomponist duidelijk naar voren springt. Met name de vloeiende klank van de bugel, die zich in het eerste deel perfect tussen de strijkers voegt, is een genot om naar te luisteren. Bijzonder is ook het vierde deel waarin Schneider aandacht vraagt voor het natuurreservaat Zapovednik Stolby, een spiritueel oord in de sjamanistische traditie. Schneider gebruikt hier felle, ritmische percussieklanken om aan te sluiten bij de Russische volksmuziek en brengt middels de klank van de trompet hulde aan de cultuur van het sjamanisme. Het filmische zit ook duidelijk in het vijfde, zeer opzwepende deel waarin Schneider de paarden centraal stelt.
‘Leporello & Giovanni’ was een opdracht van de Russische contrabas solist Artem Chirkov van de St. Petersburg Philharmonia en beleefde zijn première op dat andere festival in de stad: The Trans Siberian Art Festival. Bijzonder aan het werk is dat Schneider er een dubbelconcert van maakte, voor de contrabas en voor de contrabas balalaika, bespeeld door Mikhail Dzyudze. Verder horen we hier het Siberian State Symphony Orchestra, Krasnoyarsk, onder leiding van Vladimir Lande. De naam ontleende Schneider aan Mozarts opera ‘Don Giovanni’ en de twee figuren die hier de hoofdrol spelen: Don Giovanni en zijn dienstknecht Leporello. Contrabasconcerten zijn er al bijna niet, maar een dubbelconcert als dit is natuurlijk helemaal een curiosum en die contrabas balalaika haal je er met zijn kenmerkende geluid direct uit. Maar ook verder is dit een interessant concert waarin experimentele klanken en prachtig harmonische elkaar op natuurlijke wijze afwisselen en waarin Schneider zijn voorganger Mozart iedere keer op onverwachte momenten via citaten voorbij laat komen, zo zijn versie van deze opera vertellend.
Beluister hier fragmenten uit beide stukken:
