We steken via het noorden van Finland de grens over met Rusland. De foto op de hoes van het bij Evidence Classics verschenen ‘Notes’, met stukken van Konstantin Kokourov zou daar zo maar gemaakt kunnen zijn. De muziek is ernaar. Kokourov’s muziek past onverkort onder de noemer neo-klassiek van het meest dramatische soort. Dit is romantiek van het zuiverste water die lonkt naar de Russische componisten van de late negentiende eeuw.
Een vast onderdeel van het jazzfestival Middelheim, dat hopelijk dit jaar in augustus weer doorgang kan vinden, zijn sinds enkele jaren de residenties op het kleine podium. Meestal staat dan één musicus een hele dag centraal, die zelf invulling mag geven aan het programma. Op donderdag 3 augustus 2017 was dat toetsenist Jozef Dumoulin. Zodoende hoorde ik voor het eerst Trojan Panda, waarin Dumoulin voor de verandering eens niet te horen was op piano en Fender Rhodes, maar op gitaar. Bijgestaan door de gitaristen Sophie Bernardo en Léo Dupleix, bassist Julien Pontvianne en drummer Hugues Mayot. Onlangs verscheen bij Carton Records het eerste album, ‘Peau’, met daarop twee stukken uit die bewuste set in 2017, aangevuld met studio opnames van eerder dat jaar en uit 2019.
De Finse componist Kalevi Aho is wellicht wel het meest bekend door zijn voorliefde voor soloconcerten, regelmatig ook voor instrumenten die er in dit genre nogal eens bekaaid vanaf komen. Zo schreef hij niet alleen een pianoconcert, maar ook een fagotconcert, een trompetconcert, een tromboneconcert en zelfs een paukenconcert. Stukken waarover ook ik mij in de diverse recensies enthousiast betoonde. BIS, zijn vaste platenmaatschappij, voegde er aan deze reeks onlangs weer één toe: ‘Sieidi’, Aho’s concert voor solo percussie en orkest en combineerde dit met een opname van de vijfde symfonie. Beide zijn al wat oudere stukken, maar verschenen tot nu toe bij BIS niet op Cd’
Pianotrio’s, ik kan er geen genoeg van krijgen. Nu is het weer Vijay Iyer die ons verrast. Mede dankzij de aanwezigheid van bassiste Linda May Han Oh en drummer Tyshawn Sorey. ‘Uneasy’ verscheen bij ECM, het label waar de laatste jaren vaker werk van deze opmerkelijke pianist verscheen. Die titel is overigens allesbehalve toeval: “the word ‘uneasy’ feels like brutal uderstatement, too mild for cataclysmic times,” zegt Iyer zelf. Daarom dit hart onder de riem met stukken van de laatste twintig jaar en een tweetal covers.
Op onze muzikale reis besteden we vandaag en morgen aandacht aan twee Finse componisten: Antti Auvinen en Kalevi Aho. We beginnen met Auvinen van wie Ondine een Cd uitbracht met een drietal werken voor orkest, ‘Junker Twist, ‘Himmel Punk’ en ‘Turbo Aria’. Alle drie uitgevoerd door het Finnish Radio Symphony Orchestra, onder leiding van Hannu Lintu.
We reizen vandaag door naar Oslo, Noorwegen voor het ensemble Tøyen Fil og Klafferi dat onlangs hun debuut LP, genaamd ‘Botanisk Hage’ uitbracht bij Aurora met daarop werk van een zestal, hoofdzakelijk Noord Europese componisten: Hafdís Bjarnadóttir, Carola Bauckholt, Kristine Tjøgersen, Klaus Ellerhusen Holm, Ylva Lund Bergner and Lars Skoglund. Componisten ook die, op Carola Bauckholt na, bij ons niet al te bekend zijn. Tøyen Fil og Klafferi is een vrij eigenzinnig kwartet dat bestaat sinds 2010 en inmiddels een behoorlijke reputatie heeft opgebouwd en dit album maakt goed duidelijk waar die op is gebaseerd.
We nemen de Øresundsbroen en steken de Sont over naar Malmö. Vandaag staat namelijk de muziek centraal van de Zweedse componist Chrisian Lindberg. Een veelzijdig man deze Lindberg, want ondanks dat hij inmiddels een aardig oeuvre bij elkaar schreef, is hij vooral bekend in zijn rol als trombonist, hij heeft zo’n honderd stukken uit alle eeuwen op zijn repertoire staan, waaronder de nodige voor hem geschreven en als dirigent. In het onlangs bij BIS verscheneen ‘2017’ horen we hem in alle drie de rollen.
De laatste Deense componist waar we tijdens onze muzikale reis aandacht aan besteden is de in 1948 geboren Bo Holten. Dacapo Records bracht een rijk gevulde Cd uit met daarop de concertopera ‘kejserens nye klaeder’ naar het bekende sprookje van Hans Christian Andersen, zijn hoboconcert en het opmerkelijke ‘Songs of Dusk’ voor sopraan, fagot en orkest. Holten is ook dirigent en op dit album horen we hem met het Odense Symphony Orchestra.
Met ons verblijf in Denemarken krijgen we direct ook een beeld van de Deense hedendaagse muziek. Carl Nielsen, aan wie we hier laatst nog uitgebreid aandacht besteedden, is daarbij niet weg te denken. Net zo min als Vagn Holmboe van wie we gisteren een drietal strijkkwartetten bespraken. Eén van de vele leerlingen van Holmboe was Per Nørgård, van wie celliste Wilhelmia Smith onlangs voor Ondine de drie sonates voor cello solo opnam. Maar op dit album vinden we ook de ‘Bravourstudien’ van Poul Ruders, een generatie jonger dan Nørgård.
De in 1996 op zesentachtig jarige leeftijd overleden Deense componist Vagn Holmboe is vermaard om zijn werken voor strijkkwartet, hij schreef er meer dan dertig, waarvan er tweeëntwintig deel uit maken van de officiële catalogus. Het uit Kopenhagen afkomstige Nightingale String Quartet heeft zich ten doel gesteld ze op Cd uit te brengen en bij Dacapo Records verscheen onlangs het eerste deel met de kwartetten nr. 1, 3 en 15.