De Singel, Antwerpen – 7 t/m 9 oktober 2022

Ik bestempel het nu al tot één van de hoogtepunten van het seizoen, de uitvoering van de complete strijkkwartetten van Dmitri Sjostakovitsj in De Singel, verdeeld over vijf concerten in drie dagen en op magistrale wijze uitgevoerd door het inmiddels ruim dertig jaar bestaande Quatuor Danel, zonder meer één van de beste strijkkwartetten van dit moment. Vanaf de eerste noot van het eerste kwartet op vrijdagavond, tot op de laatste van de vijftiende op zondag, volledig recht doend aan de intenties van Sjostakovitsj. En dan zodanig, dat je geen moment het gevoel hebt dat dit nog beter zou kunnen, ga er maar aanstaan.

(meer…)

Jahrhunderthalle, Bochum (Ruhrtriennale) – 11 september 2022

Afgelopen zondag was het inmiddels eenentwintig jaar geleden dat we de ongelofelijke beelden zagen van twee vliegtuigen die zich de Twin Towers in boorden. Het programma dat de Duisburger Philharmoniker tijdens deze Ruhrtriennale bracht onder de titel ‘Vergessene Opfer’ – zonder overigens in het programma aan die gebeurtenis van twee decennia terug te refereren – was dan ook een bijzonder toepasselijke. Met de hulp van Olivier Messiaen, Galina Oestvolskaja, Luigi Nono en Franz Liszt schotelde dit orkest ons, onder leiding van Elena Schwarz, een uniek programma voor.

(meer…)

Jahrhunderthalle, Bochum (Ruhrtriennale) – 7 september 2022

De grote kracht van de Ruhrtriennale is gelegen in het industriële erfgoed waar het Duitse Ruhrgebied rijkelijk mee bedeeld is. Niet alleen is de akoestiek in die oude fabriekshallen vaak opmerkelijk goed, ook de fysieke omgeving voegt vaak het nodige toe en verhoogt de sfeer. Maar zelden gebeurt dat zo overtuigend als in ‘HAUS’, een ‘Gesamtkunstwerk’ zoals ze hier zo mooi zeggen, rondom de ‘Kammermusik-Zyklus’ van de Duitse componiste Sarah Nemtsov. Regisseur Heinrich Horwitz en filmregisseuse Rosa Wernecke namen ons mee op een wonderlijke ontdekkingsreis.

(meer…)

Salzlager – Essen (Ruhrtriennale) – 4 september 2022

Na Yaron Deutsch was het gisteren aan Ensemble Musikfabrik, waar Ulrich Löffler ooit mede oprichter van was en tot voor kort als pianist nog deel van uitmaakte, om hem hulde te brengen. Een los blaadje, bij het programma van het tijdens deze Ruhrtriennale uitgevoerde ‘Clock Dies’ bijgevoegd, zegt genoeg: “Das Konzert ‘Clock Dies’, in dem er als Solist mitwerken sollte, wollen wir ihm widmen.” En dat nota bene in de stad waar hij studeerde, de Folkwang Hochschule en later nog enige jaren les zou geven. Nergens kan ik zijn geboortejaar terugvinden, maar een gezegende leeftijd had hij zeker nog niet bereikt. Het is echter niet anders en dus blijft de herinnering aan een belangrijk pianist, met grote verdienste voor de hedendaags gecomponeerde muziek.

(meer…)

Geblässehalle, Duisburg (Ruhrtriennale) – 3 september 2022

De elektrische gitaar dankt zijn faam aan de popmuziek en dan meer specifiek aan de rock van de eind jaren ’60, begin jaren ’70 van de vorige eeuw, al komen we dit instrument natuurlijk ook in andere genres als blues en jazz tegen. In de gecomponeerde muziek speelt de elektrische gitaar echter een veel kleinere rol, daar horen we vaker de akoestische gitaar. Het programma dat de vermaarde gitarist Yaron Deutsch, onder andere de oprichter van Ensemble Nikel, verzorgt tijdens deze Ruhrtriennale, met muziek van Chaya Czernowin, Raphaël Cendo en Pierluigi Billone, is alleen daarom dus al de moeite waard.

(meer…)

Concertgebouw, Amsterdam (Holland Fesival) – 18 juni 2022

‘A House of Call. My Imaginairy Notebooks’, dat gisterenavond tijdens het Holland Festival zijn Nederlandse première beleefde is pas het tweede orkestwerk van de Duitse componist Heiner Goebbels. Het eerste, ‘Surrogate Cities’, stamt uit 1994. Goebbels is dan ook vooral bekend om zijn muziektheater, zoals ‘Everything that happenend and would happen’ dat drie jaar geleden tijdens de Ruhrtriennale in première ging en waarover ik mij zeer enthousiast betoonde. Die focus op muziektheater is overigens ook goed terug te zien in dit werk, dat in nauwe samenwerking met Ensemble Modern ontstond en dat het hier, in het Concertgebouw, ook uitvoert.

(meer…)

Westergasfabriek, Amsterdam (Holland Festival) – 10 juni 2022

Robin de Raaff componeerde zijn tweede pianoconcert, dat gisteren tijdens het Holland Festival in première ging voor Ralph van Raat en met de vorm en de akoestiek van de gashouder, onderdeel van de Westergasfabriek in gedachten. Het Latijnse woord ‘Circulus’ betekent immers cirkel, terugkomend in de vorm van de gashouder en de vorm waarin het publiek om het orkest heen gegroepeerd zit, iets wat nog wordt versterkt door de twee slagwerkers die aan weerszijden van het publiek staan opgesteld. Maar ‘Circulus’ slaat ook op de akoestiek, die dit stuk zeer ten goede komt. Iets dat overigens ook geldt voor ‘Coro’ van Luciano Berio dat vanavond eveneens wordt uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest, onder leiding van Matthias Pintscher. Nu samen met het Groot Omroepkoor.

(meer…)

Concertgebouw, Amsterdam (NTR Zaterdagmatinee) – 4 juni 2022

Hoe verklank je sneeuw en ijs? Hoe geef je koude vorm in muziek? Het zijn vragen waar Hans Abrahamsen in zijn lange carrière vorm aan heeft proberen te geven. En met succes. Het viel reeds op bij de uitvoeringen van ‘Winternacht’ en ‘Schnee’ door Asko|Schönberg op 14 mei jongstleden, als onderdeel van het NTR Zaterdagmatinee, maar het valt nog meer op in de uit 2019 stammende opera ‘The Snow Queen’, die gisteren wederom in het NTR Zaterdagmatinee, uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor, onder leiding van Kent Nagano en een keur aan voortreffelijke solisten, zijn Nederlandse première beleefde.

(meer…)

Koningin Elisabethzaal, Antwerpen – 28 mei 2022

Componeren gebeurt nooit in een vacuüm, altijd is er de invloed van eerdere muziek, componisten waar je les van kreeg, die je bewondert, of simpelweg die hun stempel hebben gedrukt op de muziek door de eeuwen heen. Enkel de manier waarop je omgaat met die traditie, met die invloed kan verschillen. Je kunt het krampachtig proberen te vermijden, je beroepen op je eigen authenticiteit, of je kunt het omarmen, ermee spelen. Dat laatste kenmerkt(e) de drie componisten van wie er gisterenavond werk klonk in de Antwerpse Koningin Elisabethzaal, het domicilie van het Antwerp Symphony Orchestra dat onder leiding van Martin Brabbins en met Jan Michiels als solist, allereerst de wereldpremière bracht van het pianoconcert van Annelies Van Parys, aangevuld met stukken van Luciano Berio en Leonard Bernstein.

(meer…)