De Engelse componist, uitvoerder en geluidsartiest Alistair MacDonald is met zijn laatste album ‘Cabinets de curiosité’, de tweede die hier aan bod komt in het kader van uitgaves van het Canadese empreintes DIGITALes. MacDonald heeft reeds een lange carrière achter de rug. Hij maakt installaties, componeert voor dansvoorstellingen, is actief in de rol van improvisator binnen de elektro-akoestische muziek en schrijft vrij werk voor diverse gezelschappen.

Zoals David Berezan zich voor ‘Cycle nautique’ liet inspireren door de maritieme wereld, zo liet MacDonald zich voor dit album inspireren door de collecties die de natuurhistorici aanlegden. Iets dat reeds begon in de zestiende eeuw. ‘Wunderkammer’ werden deze ook wel genoemd, of ‘Cabinets de curiosité’. Een prachtig voorbeeld daarvan haalt MacDonald zelf aan: de collectie die de eigenlijke vader van de evolutietheorie, Alfred Russel Wallace van zijn reizen mee terug nam en waarover hij schrijft in ‘The Malay Peninsula’ uit 1869. Trouw blijvend aan zijn stiel was voor MacDonald de radio een cabinet de curiosité: “with its ‘magic-eye’ tuning indicator and its exotic world of sounds veiled in hiss and crackle. Language, music and noise combined as I spun the dial.” En dus combineerde MacDonald voor dit album geluiden die hij in de loop van de jaren heeft verzameld, tot een intrigerend geheel. In ‘The Tincture of Physical Things’ gaat het daarbij om “an alchemist’s toolkit: the ‘base materials’ of earth, water, fire and air”. Geluiden dus die we allemaal kennen, maar die door MacDonald op originele wijze tot een nieuw geheel aaneen worden gesmeed. Bijzonder daarbij is dat het geheel zeer contrastrijke muziek oplevert. Klinkt het geheel het ene moment nog fluisterzacht, het volgende moment stormt het door de luidsprekers.

De kunstwerken van glas van kunstenares Carrie Fertig vormen de basis voor ‘Scintilla’, waarin we de subtiele klankwereld van hoge tonen kunnen bewonderen in alle denkbare nuances, zwevend boven een lange drone. De klap waar ‘Final Times’ mee aanvangt, direct na dit subtiele ‘Scintilla’ doet ons even opveren. Daarna horen we stemmen. We zijn in Glasgow, MacDonalds woonplaats. Stemmen, voorbij rijdende auto’s, vrachtwagens en het gestage geluid van wielen van de metro over de rails, een politiefluitje, een stel giechelende meiden en de krantenverkoper die we de titel van het stuk horen schreeuwen. Alledaagse geluiden die op zichzelf niets muzikaals in zich hebben, maar hier, op deze wijze gerangschikt, iets boeiends krijgen.

In ‘Psychedelian Streams’ brengt MacDonald een homage aan Della Derbyshire, een Engelse pionier in de elektro-akoestische muziek van de jaren ’60 en ’70, die MacDonald leerde kennen via de hierboven genoemde radio. Haar muziek vormt de basis voor een uitdagend en zeer spannend collage. En zoals wij foto’s maken tijdens de vakantie, zo maakt MacDonald geluidsopnames, bijvoorbeeld tijdens een reis door Zuid Polen, verwerkt in ‘Bound for Glory (Postcard from Poland)’. Een intiem portret: we horen Poolse stemmen, afgewisseld met een nostalgisch klinkend melodietje op de radio, gevolgd door het geluid van een over de rails denderende trein, de intimiteit verstorend. We horen het fluitsignaal, gezangen in een kerk, omgeroepen treinberichten en weer die wielen over de rails. Kortom een geluidsalbum van een weekje vakantie.

Met ‘Equivalence’ zijn we weer in de wereld van de beeldende kunst en wel heel specifiek die van Carl Andrés sculptuur ‘Equivalent VIII’, bestaande uit nauwkeurig gerangschikte bakstenen. Het bood inspiratie voor het meest abstracte en meest coherente stuk van dit album. Want hoe verklank je zo’n kunstwerk? MacDonald koos voor het geluid van het schuiven met een steen, het schrapen, verschuiven, vergruizen, en dat eindeloos, steeds sterker en krachtiger. Heel bijzonder allemaal. Tot slot horen we ‘Wunderkammer’ waarin MacDonald aanhaakt bij die collectie van Wallace waarover ik hier boven reeds sprak. MacDonald: “One hundred an fifty years later, I visited some of the vibrant, sonorous jungle Wallace had explored and made my own collection of sounds. I imagine the insects, and the fish, “all well preserved in…hundreds of glass jars.” neatly arranged in ‘cabinets of curiosities”.