Bruno Duplant – du silence des anges / Écouter les fant​ô​mes / Bruno Duplant & Rutger Zuydervelt – Edge of Oblivion (CD Recensie)

De scheidslijn tussen hedendaags gecomponeerd en experimenteel is bij musici die diverse vormen van elektronica gebruiken als instrument lang niet altijd duidelijk te trekken. Zij zijn immers maar al te vaak niet alleen de componist maar ook de uitvoerder. De Fransman Bruno Duplant is zo iemand voor wie dit zeker opgaat, hij is zowel als componist actief, componeert ook werk voor akoestische instrumenten, al dan niet in combinatie met elektronica, maar is ook actief als musicus, soms zijn door hemzelf gecomponeerde werk uitvoerend, maar soms ook als improvisator. Vandaag aandacht voor drie nieuwe albums die weer eens zijn veelzijdigheid beklemtonen. ‘du silence des anges’ verscheen bij Moving Furniure Records, ‘Écouter les fant​ô​mes’ bij Crónica en ‘Edge of Oblivion’, een samenwerking met Rutger Zuydervelt, kwam uit in eigen beheer bij die laatste.

Begin 2023 bracht Duplant ‘Quelques instants d’​é​ternité’ uit bij Moving Furniture Records, als eerste van een drieluik, waarvan het eerder dit jaar verschenen ‘du silence des anges’ het tweede deel vormt. Zoals vaker het geval is bij Duplant, klinkt zijn muziek ook hier vrij duister en somber. De geluiden die hij hier gebruikt doen aanvankelijk industrieel aan, dragen kenmerken van noise, veldopnames en musique concrète en vertonen in eerste instantie opvallend weinig samenhang. Die oude, wazige foto voor de hoes is wat dat betreft goed gekozen, want net zoals ik mij bij die foto afvraag waar ik nu eigenlijk naar kijk, vraag ik mij bij deze muziek af waar ik nu eigenlijk naar luister, waar komen die geluiden vandaan en wat is Duplants doel? In een eerste opwelling zeg ik: sfeer creëren, daar is hij een meester in. Iets wat mooi gestalte krijgt in dat onweer dat na tien minuten uitbreekt. We horen het donderen en bliksemen, te midden van duistere klanknevels, die hij verderop eindeloos uitrekt. Zo tegen het einde van het eerste deel – de twee delen gaan naadloos in elkaar over – blijkt echter dat de duisternis nog kan toenemen. Ondoordringbaar klinkt het hier. Dat verandert gedurende het tweede deel niet echt. Sterker nog: vanaf de tiende minuut komen er wederom donkere wolken overdrijven. Pas tegen het einde breken er wat zonnestralen door de bewolking. Gaat zich dat in het derde deel doorzetten?

Op de Bandcamppagina van ‘Écouter les fant​ô​mes’ zegt Duplant over zijn werk: “My music is intended to be narrative and fictional. I do the same in my practice of photography (zie de hoezen van deze albums, red.) and writing. I never try to transcribe reality. This doesn’t interest me in any way. What, on the other hand, interests me, fascinates me, is, as in ‘Écouter les fantômes’, to create a sound fiction with the aim of trying to transcribe a phantasmagorical, ancestral and secret universe which has always been fascinated and/or frightened us”. Oude opnames, inclusief ruis en vervorming, dat is wat we horen aan het begin van deze opvallende compositie. Alsof we luisteren naar de geesten, zoals de titel vrij vertaald naar het Nederlands luidt. En ook in deze compositie vermengt Duplant die oude grammofoonopnames, inclusief alle vervormingen met onder andere industriële geluiden, noise – met name aan het einde van het tweede deel – en veldopnames tot een surrealistisch aandoend geheel. Een bijzonder boeiende compositie, volledig rechtdoend aan de titel.

‘Edge of Oblivion’ is het derde album dat Duplant en Zuydervelt samen maakten. In 2020 verscheen ‘After l’incertitude’ bij Crónica en in 2021 kwam ‘Synchronicité’ uit bij Sublime Retreat. Een klanknevel doemt zeer geleidelijk op uit het niets in dit ‘Edge of Oblivion’, wat zoveel betekent als de ‘rand van de vergetelheid’. We herkennen de aard van het geluid van beiden, waarbij dat van Zuydervelt over het algemeen wat toegankelijker is dan dat van Duplant. Iets dat de muziek op dit album ook wat minder duister laat klinken dan het geval is op de beide solo albums van Duplant. Hier is het eerder weemoed die de overhand heeft en die zich uit in die donkere geluidsgolven, te midden van meer lichte schakeringen. Tegelijkertijd is dit vrij onbestemde muziek, goed passend bij de titel van dit ruim een half uur durende stuk, muziek als in een onduidelijke droom, vol verrassingen. De hoes, met toch net even iets meer kleur dan bij de andere twee albums het geval is, geeft dat nog eens extra aan.

Alle drie de albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: